Algemeen Rijksarchief Den Haag, Isaac Scheltus, 'Groot-placaetboek, vervattende de placaten, ordonnantien ende edicten van de Staten Generaal der Verenigde Nederlanden ....[etc]', deel 7 (Den Haag, 1770),
blz. 1211-1214, bibliotheeksignatuur H 21 D-7.

Publicatie van de Staaten van Holland, raakende de continuatie van het provisioneele Middel tot remplacement der afgeschafte Pachten, als meede de afdoening, opbrenging, en invordering van den taux, waar op een ieder in het zelve Middel zal worden gesteld. Den 22^e April 1749.

De Staaten van Holland en Westvriesland, allen den geenen die deezen zullen zien of hooren leezen, salut: Doen te weeten: Dat Wy by Onze Publicatie van den 26^e July laastleeden, waar by Wy hebben geconsenteert en bewilligt in het provisioneel Middel tot remplacement der afgeschafte Pachten daar bij breeder vermeld, tot dat andere Middelen zouden uitgevonden, geintroduceert, en in train gebracht weezen, onder anderen vastgesteld hebben, dat het zelve provisioneel Middel niet langer zoude stand grypen als voor den tyd van zes maanden, te reekenen van den I^e July 1748, zonder dat eenige prolongatie zoude worden geadmitteert, ten waare by het uiteinde van dezelve zes maanden onverhoopentlyk noch geene andere Middelen mochten geintroduceert en in train gebracht weezen: dat het zelve, hoe zeer daar aan met alle vlyt en applicatie gearbeid is, tot noch toe niet is geschied, en ook niet heeft kunnen geschieden, door dien den omslach en taux, by de respective Steeden, Districten, en Dorpen, over een ieders Huishoudende Familien, en andere Persoonen, te doen, waar toe dezelve by Onze voorsz. Publicatie zyn geauthoriseert, tot noch toe generalyk niet in train gebracht is: onmoogelyk zynde, zoo lange dat niet is geschied, eenige andere bequaame Middelen, tot remplacement der afgeschafte Pachten, te introduceeren, zonder in confusie te vallen, en het een met het ander te retardeeren: en dat Wy derhalven daar door zyn gevallen in de necessiteit, om, gebruik maakende van de voorsz. reserve in Onze meergemelde Publicatie vervat, het voorsz. provisioneel Middel noch voor het loopend jaar te prolongeeren, in hoope dat, het zelve in die tusschentyd in train gebracht zynde, met het uiteinde van dezelve tyd, eenige andere permanente Middelen geintroduceert zullen kunnen worden, waar toe Wy des te eerder in staat zullen weezen de noodige ordres te stellen, hoe spoediger het voorsz. provisioneel Middel alomme in train gebracht word: dat gelyk als ondertusschen 's Lands Finantie, door het voorsz. retardement in het afdoen en volbrengen van den omslach en taux, zeer merkelyk heeft geleeden, Wy daarom hadden gehoopt en verwacht, dat een iegelyk van Onze Ingezeetenen, die daar van niet onbewust kunnen zyn geweest, dat zy zich meer als bevoorens zouden hebben beyvert en gekweeten in het opbrengen van het vrywillig provisioneel furnissement op reekening van den te doene taux, by Onze voorsz. Publicatie van den 26^e July aan haar geinjureert, met oogmerk om daar door by provisie, en terwyl den omslach en taux in gereedheid gebracht word, 's Lands Finantie gaande te houden, en wel byzonderlyk na dat Wy haar andermaal door zulke overtuigende reedenen, als in Onze nadere Publicatie van den 8^e November laastleeden vervat zyn, daar toe opgewekt en vermaant hadden: maar dat Wy met droefheid gantsch het tegendeel hebben ondervonden, zoo dat het zelve niet alleen geen meerder vrucht tot ondersteuning van 's Lands Finantie aangebracht heeft als voor deezen, maar zelf in veele Steeden en Plaatsen ten eenemaal heeft gecesseert, in voegen dat het nu byna tien maanden is, dat het gemeene Land genoegsaam gemist heeft de zoo importante inkomsten, die het uit de afgeschafte Pachten quam te trekken: waar van de zwaare gevolgen ('s Lands lasten niet konnende stillen staan) niet kunnen nalaaten zich eerlang te openbaaren, zoo niet daar inne spoedig voorzien word, en zoo niet een iegelyk van Onze Ingezeetenen eindelyk eens bevroed, en met 'er daad betoont te bevroeden, wat zy aan Ons, als haare wettige hooge Overigheid, wat zy aan Zyne Hoogheid als Onzen Erfstadhouder, en wat zy aan haar Vaderland, en aan het Gemeenebest, ja wat zy aan haar zelve, tot haar eigen behoud en welweezen, verschuldigt zyn: dat derhalven het belang van 's Lands Finantie, zoo wel als dat van Onze goede Ingezeetenen, vordert, dat niet alleen alle en een iegelyk nochmaals ernstig worde gedehorteert en bevoolen, zich in het doen van het voorsz. provisioneel furnissement op reekening, tot dat den omslach en taux, waar in zy zullen weezen begreepen, zal weezen voltrokken, te kwyten na behooren, maar ook dat een vaste en gefixeerde tyd bepaalt worde, binnen welke de respective omslaagen en tauxatien alomme zullen moeten worden afgedaan en volbracht, en dat meede convenable termynen gereguleert worden, binnen welke de betaalingen daar op zullen moeten worden gedaan, onder het genot van zoodanige præmien, als in diergelyke geleegentheeden gebruikelyk is: om alle welke reedenen,

ZOO IS'T, dat Wy, na gehouden overleg en communicatie met Zyne Hoogheid den Heere Prince van Orange en Nassau, Onzen Erfstadhouder, wel hebben willen consenteeren en bewilligen, zoo als Wy consenteeren en bewilligen mits deezen, dat het voorsz. provisioneel Middel, zoo als het by Onze voorsz. Publicatie van den 26^e July laastleeden voor den tyd van zes maanden, te reekenen van den I^e July tot den laasten December 1748 is geconsenteert, noch voor het loopende jaar, en zulks van den I^e January tot den laasten December 1749 zal worden geprolongeert en gecontinueert word mits deezen; en dat ten dien einde, alle het geene met betrekkinge tot het voorsz. provisioneel Middel by Onze voorsz. Publicatie van den 26^e July, en nadere Publicatie van den 8^e November, beide laastleeden, vastgesteld is, geduurende den voorsz. tyd, by continuatie zal moeten stand grypen en geobserveert worden, voor zoo verre daar inne by deezen geen verandering gevallen is; en specialyk meede het provisioneel furnissement op reekeninge van den te doene taux, in die Steden, Districten, en Dorpen, daar den omslach en taux noch niet voltooit en werkstellig gemaakt is, waar toe Wy alle en een iegelyk alsnoch op het allerernstigste exhorteeren en vermaanen mits deezen: Ons daar toe beroepende op de overtuigende reedenen, die Wy ten dien einde zoo hier voor, als by Onze voorige Publicatien, en in het byzonder by die van den 8^e November laastleeden, byeengebracht hebben, dezelve alsnoch by deezen inhæreerende, en op het herte van Onze Ingezeetenen drukkende, Ons verzeekert houdende, dat, die dezelve met behoorlyke attentie overweegt, niet zal nalaaten eindelyk met yver aangedaan te worden, om aan zyne verplichtingen te voldoen, gelyk gehoorsaame Onderdaanen en oprechte Liefhebbers van haar Vaderland betaamt.

En hebben Wy wyders, om het alomme in train brengen van het voorsz. provisioneel Middel te bevorderen, goedgevonden, Burgemeesteren van de respective Steden, aan het Collegie van de Societeit in den Hage, en aan Schouten en Gerechten van de respective Districten en Dorpen, alsnoch te gelasten en beveelen, zoo als Wy gelasten en beveelen mits deezen, dat zy, in acht neemende de hooge nood, waar in 's Lands Finantie door het gemis van haar inkomsten van de voorheen verpachte Middelen zich bevind, ieder in den haare, zonder eenig verder of langer uitstel, met alle moogelyke applicatie en acceleratie procedeeren en doen procedeeren tot het volbrengen van den omslach en taux, waar meede een iegelyk van hen is gechargeert, voor zoo verre die noch niet in gereedheid zoude moogen weezen, als meede tot de invorderinge van dien, en het furnissement van een iegelyks aanslach of quote, zoodanig dat het een en het ander mooge geschieden hoe eer zoo beeter, en zonder na malkander om te zien of te wachten: en om het zelve noch des te meer te bevorderen, en teffens daar omtrent eens vooral een vaste en eenpaarige voet te doen observeeren, die te gelyk zal kunnen dienen om eene onderlinge gerustheid te geeven in opzichte van de executie van het voorsz. Middel, hebben Wy meede noch goedgevonden vast te stellen en te ordonneeren, zoo als Wy vaststellen en ordonneeren mits deezen, dat alle de respective omslaagen en tauxatien, die ieder Stad, District, of Dorp schuldig is te doen, zullen moeten worden afgedaan en volbracht, conform een ieders aanslach of quote, en de Sommatie-Billietten daar toe uitgezonden, uiterlyk voor den 15^e Juny eerstkoomende, wel vroeger, maar niet laater: En dat de betaalingen alomme daar op zullen moeten worden gedaan voor een geheel jaar, te reekenen van den I^e July 1748 tot den laasten Juny 1749, in twee termynen, namentlyk twee derdeparten van den jaarlykschen taux uiterlyk voor den I^e Augusty aanstaande, en het overige derde part uiterlyk voor den I^e September daar aan volgende: met dien verstande nochtans, dat het vry zal staan beide de voorsz. termynen te gelyk te voldoen, gelyk die ook te gelyk zullen moeten worden ontfangen, en dat de geene die de twee derdeparten voor den voorsz. I^e September, of wel beide die termynen, en zulks het geheel voor den voorsz. I^e Augusty koomen te voldoen, voor ieder termyn, of wel van het geheel, zoo dat voor den voorsz. I^e Augusty betaald word, zullen korten een præmie van vier ten honderd van de geheele, zoo in gelde als by provisioneele Quitantie betaalde somme: en dat de geene, welke reeds voor dato deezes haare volle taux voor een of meer maanden zouden moogen hebben betaald, meede dienaangaande zullen genieten het beneficie van de voorsz. korting; dat voorts de betaalingen van de overige zes maanden, te reekenen van den I^e July tot den laasten December deezes jaars, meede zullen moeten worden gedaan in twee termynen, namentlyk de eene helft van dien voor den I^e November aanstaande, en de weederhelft voor den I^e February daar aan volgende: insgelyks met dien verstande, dat het vry zal staan beide de voorsz. termynen meede te gelyk te voldoen, gelyk die ook te gelyk zullen moeten worden ontfangen, en dat de geene die de eene helft voor den voorsz. I^e November, en de weederhelft voor den voorsz. I^e February, of wel beide de helften, en zulks het geheel voor den voorsz. I^e November koomen te voldoen, insgelyks van ieder termyn de helft, of wel van het geheel, zoo dat voor den I^e November betaald word, zullen korten een præmie van vier ten honderd van de geheele betaalde somme: en dat de geene die in gebreeke zouden moogen blyven de voorsz. betaalingen, binnen de hier boven gespecificeerde termynen, te voldoen, daar over paratelyk zullen worden geëxecuteert.

En hebben Wy voorts, tot noch meerder onderlinge gerustheid, goedgevonden te gelasten en te beveelen aan Burgemeesteren van de respective Steden, aan het Collegie van de Societeit in den Hage, en aan de Gerechten van de respective Districten en Dorpen, zoo als Wy hen gelasten en beveelen mits deezen, dat die geene van haar, welke reeds met derzelver omslach en tauxatie in gereedheid zyn, binnen den tyd van veertien daagen na dato dat deeze Publicatie zal weezen gedaan, en de andere die daar meede noch niet in gereedheyd zyn, insgelyks binnen den tyd van veertien daagen, na dat zy daar meede in gereedheid zullen zyn, daar van, gelyk ook teffens van dat in derzelver gedaane omslach en tauxatie begreepen is den vollen aanslach of quote, die haar toegezonden is, zullen moeten kennisse geeven aan Onze Gecommitteerde Raaden van het Quartier waar onder zy respectivelyk ressorteeren, om door dezelve daar van kennisse gegeeven te worden niet alleen aan de respective Ontfanger van des gemeene Lands Middelen daar het behoord, maar ook van tyd tot tyd aan Ons zelve, op dat Wy de verdere noodige ordres zullen kunnen stellen: en dat gemelde Burgemeesteren, Collegie van de Societeit, en Gerechten respectivelyk, meede zullen moeten bezorgen dat de penningen, die onder beneficie van de voorsz. præmien zullen worden betaald, van tyd tot tyd, na advenant die ontfangen worden, overgebracht worden aan de respective Comptoiren van des gemeene Lands Middelen, waar onder zy ressorteeren, en de laaste penningen uitterlyk agt daagen na de expiratie van de respective termynen, of dat by gebreeke van dien de voorsz. præmien niet zullen worden goedgedaan of in reekening gevalideert: gelyk zy meede zullen moeten bezorgen, dat de penningen die na de expiratie van de voorsz. termynen zouden moogen worden betaald, insgelyks van tyd tot tyd, na advenant die ontfangen worden, aan de voorsz. Comptoiren overgebracht worden: en dat zy gehouden zullen zyn haare respective aanslaagen of quotes te zuiveren en af te betaalen, op gelyke voet als hier voor ten aanzien van de betaalingen van de omslaagen en tauxatien der Particulieren is gereguleert, uiterlyk binnen twee maanden na de expiratie van ieder termyn, ten waare zy wettige reedenen hadden ter contrarie, die zy in dat geval, gelyk ook indien zy in eenig ander opzicht in gebreeke mochten blyven, binnen den tyd van veertien daagen na dat zy ook Onze Gecommitteerde Raaden, ieder in haar Quartier, daar toe zullen weezen gerequireert, gehouden zullen weezen voor te draagen aan Zyne Hoogheid den Heere Prince van Orange en Nassau, ten fine als breeder in Onze Publicatie van den 26^e July laastleeden gemeld, of dat zy by faute van dien, de voorsz. tyd overstreeken weezende, daar over paratelyk zullen worden geëxecuteert.

En op dat alle en een iegelyk dien het aangaat, mooge weeten Onze ernstige en goede meeninge en intentie, en zich punctueelyk daar na reguleeren, begeeren Wy, dat deeze alomme gepubliceert en geaffigeert zal worden daar zulks behoord, en te geschieden gebruikelyk is.

Gedaan in den Hage onder het klein Zeegel van den Lande, den 22^e April 1749. Onderstond, Ter ordonnantie van de Staaten. Was geteekent, C. Boey.

© 2001 Herman de Wit, Maarssen
Deze pagina is een onderdeel van de-wit.net