Proclamatieboeken
In deze boeken werden de verzoeken tot afkondigingen van de verkopen van onroerende goederen vermeld. Men vindt uittreksels van de koopakten (in tegenstelling tot de registers van koopbrieven die de gehele akten bevatten). In Leeuwarden werden hierin van 1594-1745 de inschrijvingen van ondertrouw voor de huwelijken van het gerecht opgetekend.
De koop van een huis of stuk land werd pas definitief wanneer deze driemaal op het rechthuis en de plaatselijke kerk was afgeroepen (geproclameerd) zonder dat iemand bezwaar maakte. Het kwam echter vaak voor dat wèl bezwaar werd gemaakt tegen de voorgenomen verkoop. Familieleden van de verkoper in de eerste, en de naastliggers in de tweede plaats hadden het recht van eerste koop, het niaarrecht. Indien op dit recht een beroep werd gedaan is dat meestal in de marge van de akte aangetekend.
-
Vindplaats:
In het oud-rechterlijke archief in Friesland (nedergerecht).