Deze bewerking werd ter beschikking gesteld door Mathieu Vandenbosch.

Bron: Rijksarchief Hasselt, Archief van de abdij van St. Truiden, inv. nr. 242 , blz. 153-188.

Dijt is dije carte der scutteren vanden hantboghe van St. Truden gulde des dorps Buvinghen.

1. Int jaer ons heeren xvC xxviii soo ist verdragen met coninck, deecken ende raet, soo wat geselle gecalengeert wordt van eenich misbruyck, ende hy daer van genade begeerde, soo sal hij sculdich sijn die genade te kiesen, ende te versoecken voor den vonnisse sonder eenige conditie.
2. Item het en sal geen geselle den eenen den anderen calengeren, het ten sij met recht, oft anders sal hij die bote selver gelden, ende des sal den calengerende geselle mogen calengeren int heijmelijck oft int oepenbaer altijt ten recht.
3. Item noch ist verdragen als voor soo wat geselle gecalengeeert wordt dijen mach den deecken componeeren altijts tot het meesten profeijt vander kamer.
4. Item noch ist verdragen, oft eenigen geselle gecalengeert worde, ende hij dede daer van ontkentenisse, dijen en sal naer den ontkentenisse geen genade hebben.
5. Item noch ist verdragen op die kamer met coninck, deecken ende raet ende met den geheelen geselscap soe wat geselle die boeten sullen verbeuren op die camer, die sullen die boeren afbetalen binnen vijfthien dagen op te verbeuren eenen alden groeet.
6. Item noch ist geordineert ende verdragen metter gemeijnen geselscap soe wat vonnis op die camer ghevonnist ist, ende soe wije dat vonnis tegen gaet, dijen en mach dat vonnis niet beropen, ende soo wije daer tegen doet, ende alsulck vonnis beroept oft appelleert, die sal verbeuren vier alde groeten sonder genade aen die kameer, ende dat mach der deecke heijschen met heet geestelyck oft werentlyck recht.
7. Item die geellen sullen moghen speelen op die kamer met die quartspeele behalven dat sij niet hoege en speelen dan een eijgemenneken, ende och niet hooger mommen dan iii stuyvers.
8. Item noch ist verdragen met coninck, deecken ende raet, ende met dije gemeijn gesellen, dat den cnaep sal des Heijligen daecbs nemen twee vanden iersten geselscap om dat gelach te setten, ende oft iemant daeer tegen seijde die sal verbeuren alsoo veele als aen die soldeer deeckens.
9. Item noch ist verdragen op die camer met coninck, deecken ende raet ende metten gemeijnen gesellen, dat men geven sal voor die proefve een broet ende eenen vollen keese, oft die alsulcx niet en geve, die sullen daer voor betalen ende geven vijfthien stuijvers lopender paijen der stadt van St. Truijden.
10. Item noch ist verdragen met coninck, deecken, raet ende metten meesten hoep vanden gesellen vander cameren, dat men die proefve niet en sal verteeren oft eeten, tensij datter vijf voster gesellen, sonder den knaep sterck sijn, ende wije daer contrarie tegen doet, dije sal sonder verdrach verbueren eenen wech sint Joes op die Zee.
    
    

Ordinantie generael, in nomine domini amen.
Cont sijn allen luijden ende oepenbaer dat wij gesellen vanden hantboge van St. Trudo gulde van Buvingen een ordinantie gemaeckt hebben met rade onsser gemeijnder geselscap dese naervolgende poincten om gekeijf, onvreide ende twist te scauwen ende dat geselscap in vrede te halden.

1. Inden iersten soo wat geselle den eenen den anderen sijn proefve neempt, ende dijen genoemend worde claechde, die sal verbeuren eenen alden groet.
2. Item wije sijnen cappruijn niet en heeft gelyck den anderen gesellen die sal verbeuren sonder verdrach eenen alden groet.
3. Item wije op St. Sacraments dach niet gereet en is, die sal verbeuren sonder verdrach vier alde groeten.
4. Item soe wije deecken oft raet gecoren is, ende sijn jaer niet uut en halt, op eenen wech St. Joes op die Zee.
5. Item den coninck verbeurt soo veele als deecken ende raet.
6. Item soo wije vanden gesellen van desen poincten afbreeckt die hier geordineert sijn sonder consent des raets die sal verbeuren eenen alden groet.
7. Item dat hodeken oft proefve sal sijn op die kamer ten twee uren, ende den geselle gedeijlt worden ten drij uren.
8. Item wanneer twee oft drij oft meer gesellen den eenen den anderen beclaechden, ende wije van hon ongelijck hebben sal oft vilt, die sal beteren aen deecken ende raet eenen alden groet.
9. Item soe wije den eenen den anderen voor sijn tanden smeijt, die sal verbeuren eenen wech St. Joes op Zee.
10. Item soo wije vanden kamere afgaet sonder consent oft orloff, als deecken ende raet vergadert sijn, sala verbeuren eenen alden groet.
11. Item n och soo wat gesellen opde solder oft camer comen drincken als gesellen van buijten sonder roepen die sal verbeuren eenen alden groet.
12. Item oft eenighe gesellen strijttverdich waren ende gheenen vreide geven en wolden die sullen verbeuren eenen wech St. Joes op See.
13. Item soo wat geselle sijn geselscapovergeeft in erremoede op eenen alden groet.
14. Item wanneer deecken ende raet den cnaep dat geselscap te gader doet roepen, ende wije dan niet en compt op eenen alden groet.
15. Item soo wat gesellen hon cleederen wech geven binnen 's jaers, die sullen verbeuren twee alde groeten.
16. Item oft eenich geselle opgeropen worde op die camer, ende eenen anderen geselle leet ware, dijen salmen eens te drincken geven ende laten hem dan afgaen.
17. Item den cnaep vanden gesellen sal gehalden sijn den gesellen in allen dingen gehoorsaem sijn ende ghedinsticht, soo wat den geselscap aengaet, ende noch hon gelach leenen ende borgen als sijt niet gebeteren en cunnen vanden eeen sondach tot den anderen.
18. Item allen onnutticheijt verboden op eenen alden groet, ende dije genade daer van versoecken op eenen halven.
19. Item wat gesellen die weder spreecken de solder deeckens dije sullen verbeuren twee alde groeten, ende aen den solderdeecken twee alde groeten.
20. Item dese voorscreven poincten salmen hauwen, ende verbeurt werden al soo wel tusschen die bergen, op die scutter camer, als int huijs.
21. Item wat gesellen die van binnen sijn ende buijten drincken gaen, jae sij en cunden dan geenen noode bewijsen, sullen verbeuren eenen alden groet, ende die genade daer af soeckt eenen halfven.
22. Item van geenen dingen en salmen af noch toe doen, sonder consent des conincx, deeckens ende raet.
23. Item soo wije vanden geselscap eenen beecker oft pot breeckt het sij wetens oft onwetens die sal gehalden sijn op twee.
24. Item wanneer den cnape den ghesellen hon gelacht verleet heeft acht dagen oft meer, ende sij dan niet en betaelden, soo mach den cnape clagen op den selven dach dat hij conde heeft gehadt ende als dan sal die geselle verbeuren een half boete.
25. Item soo wanneer den deecken claecht over eenigen geselle het sij van fauten, het sij vab boeten oft waer af dat het is, ter tweeder claechte sal dijen geselle sijn op eenen alden groet.
26. Item soo wije opwaerts sciet, die sal slot ende lott gelyck gelden soo verre als den boghe aengaet off op drij alde groeten wije des niet en volght.
27. Item oft in dit geselscap eenigen clerck voere die sal eenen borge setten, en men sal aen hem niet meer verbeuren dan aen eenen anderen oft hij sal sijnen cruijn afleggen.
28. Item soo wiemen vanden geselle dat hodeken gecondicht sal worden, ende hij alsulcx niet en gaefve, soe dickmaels als hij dat versmaet sal verbeuren eenen alden groet.
29. Item wat gesellen tegens malcanderen dingen, soo van wat saecken dat het is, diet verliest sal verbeuren eenen alden groet.
30. Item oft eenich geselle int geselscap ware die weerscap oft ongenuchte maeckte ende den geselle contrarie ware, dijen mogen den ghesellen met gansser verdrach uutsetten.
31. Item voor den wech tot St.Joes salmen betalen negen stuijvers ende wie genade daer af kiest iiii1/2 stuijver.
32. Item voor den wech tot onsser vrowuen Ter denborch vi stuijvers ende die genade daer van kiest, iii st.
33. Item voor den wech tot Ceulen sal men betalen vier stuivers ende die genade soeckt ii stuijvers.
34. Item soe sije voor den noenen op die camer drinckt, eer dat geselscap vergadert ist, die sal dat gelach afbetalen ten ware een cruijck.
35. Item wije op die camer onbehoerlijck eede sweert, die sal verbeuren soo dickmaels als hij sweert eenen alden groet.
36. Item soo wije sweert bij eenich leet, dat onssen Lieven Heer aen sijn gebenedeijt lichaem heeft, van eelcken leede 3 alden groeten ende vanden tweede leede 4 alden groeten, ende van die gebenedijde vijf wonden eenen wech tot onsse Lieve Vrauwe Terdenborch, die genade daer af kiest eenen halfven wech.
37. Item in dit geselscap en sal geenen foreijn sitten oft comen drincken.
38. Item soo wije op die camer in tafelen oft bancken haut oft sneet die sal verbeuren eenen halfven alden groet.
39. Item soe wije vanden gesellen den eenen den anderen heijten liegen gaen op die camer in erremoede die sullen verbeuren soo dickmaels als dat gesciet eenen alden groet.
40. Item soo wije vanden gesellen deecken oft raet wederspreeckt oft niet onderhoerich en is, die sal verbeuren van elcken van den vonnisse eenen wech te Coelen.
41. Item soe wije den eenen den anderen op die camer iet neempt op eenen alden groet, wederum te geven oft te betalen.
42. Item soe wije den beveel van coninck deecken ende raet niet gehoersaem en is, die sal verbeuren eenen wech te Coelen sonder verdrach.
43. Item soe wije op die camer comentschapt die sal verbeuren een cruijcke biers, oft binnen drij dagen queijt soe wijen dat berauwen sal.
44. Item oft geviele dat in deser carten oft reglement iet ware dat men van geender weijrde en solde halden, dat sal deecken ende raet met den meesten hoep vanden geselscap moegen breecken ende maecken, af ende toe doen, oft die alders vanden camere voorscreven.
45. Item soe wije eenenvrindt te drincken bringht, die sal voor hem staen in allen hetgeen dat hij verbeurt.
46. Item soo wije vanden gesellen iet vanden camere draeght, die sal verbeuren drij alde groeten.
47. Item wije vanden geselscap ingehoersaem is in eenich scietspel die sal verbeuren eenen wech te Coelen sonder verdrach.
48. Item wije binnen der bancken compt met hotschen oft plateijnen op eenen bessem met drij banden.
49. Item waert saecke dat eenighe geselle vander camere van leven ter doodt quame, daer voor sullen die gesellen een singende misse doen doen voor sijn siele ende allen ten offeren gaen ende spreecken ten tijt der missen eenen roosenhoetien ende den deecken sal den gesellen condigen acht dagen te voeren, ende die dan tot dijer misse niet en compt, die sal verbeuren eenen alden groet.
50. Item noch ist verdragen metten gemeijnen geselscap vander cameren dat geenen foreijn van Borlo oft Buvingen op die camer brengen en sal op die verbeurte van twee alde groeten, ende oft dat eenigen geselle op ons camer oft op onsser solder quame, ende eenigen geselle dijen foreij dede afgaen, ende hij dat niet doen en wilde, ende dat dijen geselle dijen hem dede afgaen eenighen twist oft stoet tegen alsulcken foreijn hadde, dat alsulcke gheselle op ons camer egeen boete verbeuren en sal, en noch ist verdragen ende geordineert met den gemeijnen geselscap, hoe wat geselle van onsser cameren alsulcken foreijn verantworde met worden oft met wercken die sal verbeuren ende gehalden sijn te betalen vier alde groten.
51. Item noch ist verdragen met coninck, deecken ende raet ende met den gemeijnen geselscap, dat alsulcke dagen als men proefve eeten sal te weeten aller sondagen, allen onsser L. Vrauwe dagen, alle St. Peters dagen, ende alle die dagen diewelcke den avondt gevast worden ende alle die vier hoghgeteijden een proefve. Ende alle cost dagen diewelcke voor costdagen gehalden worden ende dat geselscap bij den anderen blijft, tweeten sceijdach, H. Sacraments dach, St. Sebastiaens dach des conincxdach, ende voorts allen die dagen, diewelcke andeer cameren overcomen, sonder heeren noode e bewijsen, sullen gehalden sijn op vollen cost ende oft sij Heeren noode beweesen op halfven cost.
52. Item noch soo ist verdragen alsvoor dat niemant in dit geselscap sal aengenomen worden die oepenbaer in den ban is, teweten inder kercken geropen, oft met den vierden gebode verwonnen oft gepandt , ende oft dat saecke ware, dat iemant vanden gesellen inder cameren sijnde te banne int oepenbaer ware alsoo voorscreven staet quaeme alsulck geselle sal als dan sculdich sijn vander cameren te blijven totter tijt toe dat hij wederom kint der hijliger kercken is, ende dat om die scade ende lasten der gemeijnder gesellen te verhuijden, ende als dan en sal alsulck geselle slot noch lot gelden totden voorschreven tijden toe.
53. Item noch ist verdragen als voor dat niemant vanden gesellen op die camer sal binnen der vierscare sitten drincken blijven met lange messen oft sweijrden, maer sal die sculdich sijn af te leggen op die verbuerte van eenen alden groet alsoe dickmaels als dat gebeuren sal.
54. Item wanneer der deecken op die cameer iet te doen sal hebben van clachten oft eenighe gedinghen dat sal hij sculdich sijn te doen voor den huecken.
55. Item en sal niemant eedt straeven, den coninck oft deecken oft iemants van hon gemechticht.
56. Item soe wije eenen anderen van eenich misbruijck calengeert, die sal sculdich sijn dat binnen dat naeste huedekens dach aen den deecken te bringen om correctie daer van te doen.
57. Item alle saecken diemen op den solder oft op die camer bedingen sal die salmen daer hanterenn ende sluijten naer der camer recht ende naer inhalt der carten ende anders niet, noch men sal egeen saecke beropen voor den vonnisse vanden raedt op eenen wech tot Colen die genade kiest half.
58. Item het en sal niemants geoorloft zijn den eenen den anderen toe te bringen met vollen cannen, half cannen oft potten oft iemant vanden gesutden droncken doen besceijt doen oft den pott doen wederomme geven op eenen alden groet alsoo dicwils als het gebeuren sal.
59. Item soe wije ongehoersaem is als coninck oft deecken ghescil gebieden, die sal verbeuren tot elcken mael eenen alden groet.
60. Item noch soo ist verdragen metten geheelen geselscap, dat geenen gesellen op ons camer tuijschen oft speelen en sullen metten quartspell, maer soe wie tuijschen wilt die sal sculdich sijn af te gaen,ende soe wije alsulcx niet en doet die sal verbeuren eenen alden groet sonder verdrach.
61. Item soe wat gesellen die gulde begeeren sullen, ende begerende in te varen, die sujllen voor invaert even ende betalen twee blancken.
62. Item den gheenen vanden gesellen die in die cameer geedt sullen geweest sijn, ende sij dan dat geselscap veralten willen die sullen voor hon uutvaert geven drij stuijvers.

Nederleggen met alle eerbidicheijt aen sijn hoogwerdige heer tot Borloo ende Buvinghen, etc. dije toekomende confrerie der gulde van St. Trudo tot Buvinghen, verseuckende oitmoelijck dese honne karte favoravelijck te willen approberen naer dijen ende altijts verclart hem Lambertus Loosen in naeme der geheele toecomende confrerie sijns hoogw. Onderdanighen ingesetenen van Buvinghen ende screef dit voorscreven op den deerden dach der maent julij 1685.

Teneur der apostille.

Gelet hebbende op den inhalt deser suppliecke ende om redenen ons daer toe mouverende, vergunnen goedertierentlijck aen die supplianten hen versoeck approberende dese medegaende henne karte ofte reglement deer gulde in de selve sppliecke vermelt. Daerenboven octroijeren oock het remis van onnoosel ongeluck waer van Godt almachtich hon bewaeren wilt. Alles nochtans sonder verminderinghe ofte achterdeel van onsse heerlijckheijt ende heerlijcke rechten ende tot onsse wederroepinghe ende aff ende toe te doen, alst ons gelieven sal. Gegeven binnen ons Moenster van St. Truijden onder onsse handteeckinghe ende segel dese vierden julij des jaers 1685.
Benedictus, prelaet ende heere van St. Truyden, Borlo, Buvingen.

© 2003 Herman de Wit, Maarssen
Deze pagina is een onderdeel van de-wit.net