Keurboek van Oterleek 1702-1707 en 1728-1798
-

Genealogisch domein

menu.gif (929 bytes)

Overzicht van historische bronnen

menu.gif (929 bytes)

E-mail

text.gif (926 bytes)

 


Introductie
-

Detail uit de kaart van Uitwaterende Sluizen, ca. 1680
Ter oriëntatie: de weg vanuit Oterleek de polder in komt uit bij de kerk aan 'de Buurt' aan de Noordervaart, later genaamd Stompetoren (feitelijk ten zuiden van Oterleek)

-

-

Het rechtsgebied van het dorp Oterleek is niet eenduidig aan te wijzen. Duidelijk is dat de ban van Oterleek er toe behoorde (het gebied van voor de inpoldering van de Scher-Meer). Maar na de inpoldering viel ook een deel van de Schermeer-polder formeel onder de jurisdictie van schout en schepenen van Oterleek. In de loop der tijd ontwikkelde zich echter een machtig polderbestuur, zodat deze laatste feitelijk de juridische macht vaak uitoefenden over gebieden die 'formeel' tot de jurisdictie van aangrenzende bannen behoorden.

In hoeverre onderstaande keuren daadwerkelijk werden toegepast in het noordelijk poldergebied is dan ook onduidelijk.
Zie hiervoor ook De Schermeer: wie hebben het allemaal voor het zeggen?, elders op dit domein.

 

Oterleek bij de Huigendijk, getekend door J. de Winter in 1744
(Uit: J.J. Schilstra, Schermerland, 1971)

 

 

Keurboek

-

Het origineel bevindt zich in het oud-archief van het gemeentebestuur Oterleek, doos 58,
aanwezig in het Regionaal Archief Alkmaar.

De periode 1702-1707 is achterin het boek opgetekend
en zodoende hier onderaan deze pagina te vinden.
Van vreemde woorden is de betekenis in noten opgenomen.

 

 

1728

Op heden den 12 february 1728
Is by schout, schepenen, mitsgaders
den gehele vroetschap, dese nabeschreven
keure opgeschildert en verligt, als mede
gearresteert

-
1 Eerstelijk niemant sal syn mis(1) of ruijgte
off rap
(2) nader aan de kruyn van de dyk
mogen leggen dan op drie voeten na, op de
verbeurte van ider maal dat hy bekeurt
wert 10 stuyvers voor den schout
-
2 Niemant sal in den weg van Oterleek off in het
somerdykje off in eenige wegen off dammen
mogen delven off spitten, off aarde off sant
aff halen, op de boete van ider spit te
verbeuren 6 stuyvers voorden schout
-
3 [doorgehaald:
Niemant van de buyten luyden, die geen morgen
lant in Oterleek hebben leggen, sullen daar
in mogen vissen op de verbeurte van schuyt en
want
(3), ende ider persoon ses gulden, de
bekeuringe by een ider te doen, den schout
1/3 van de boete, en 2/3 voor den bekeurder]
-
[in marge van 3]
op den 26 feb: 1739
is dese nevenstaande
keur vernietigt door
Schout Schepenen en
Vroetschappen
tot Oterleek
getuyge ik
Corns: Coster
Secrets:

-
4 [doorgehaald:
Niemant sal op een anders naam mo-
gen vissen, als zyn eygen bediende in syn
huys soon off knegt]
-
[in marge van 4]
op dato als voren vernietigt
-
5 Ook sal, soo ingesetene als buyten luyden
niet op't lant mogen vissen off trekken
met eenig viswant op de boeten van ider
persoon een gulden 10 stuyvers, de bekeu-
ringe by een ider te mogen doen, de
1/3 voor den Schout en 2/3 voor den bekeurder
-
6 Item, niemant zal op het zaadlant ver-
mogen te loopen, omme te stookelen
(4) off
polsteren
(5) genaamt off ongenaamt
op gelyke boete als boven
-
7 Niemant sal op een onbequame plaats
mogen vieren, op de verbeurte van een gulden
en dat tot oordeel en discretie van Schout
en Schepenen wegens de bequaamheyt van't
vieren ofte desselfs plaats de boete voor den
Schout
-
8 Niemant en sal vermoge bij avont of met eenig
ligt by hem hebbende te swingen(6) heeckelen
ofte in 't vlas te werken op de boete van
twee gulden d'
½ voorden schout ende
andere helft voorden bekeurder
-
9 Een ider sal het vlas dat ongebraakt, ofte
gebraakt is, van de aarde aff, daar hy het
Leyt, moeten hoog leggen 6½ voet op
verbeurte van thien stuyvers voorden schout
-
10 Ider huyshoudingh sal een bydt moeten hebben
van 5 voeten in t vierkant, opde boete
van 5 stuyvers en sal den schout alle mor-
gens ten 10 uure de beschouwinge mogen
doen, edog des noots synde, soo wanneer
den schout niet quam te schouwen soo
sullen schepenen deselve beschouwinge
waarnemen en by diegene die in gebreke
wert bevonden te verbeuren, d'1/3 voor den
schoute en 2/3 voorde bekeurders
-
11 Alle diegene die eenden houden sullen
inden tyt van 't zaat deselve van drie
weke voor St Jacob en negen weken daar
na moeten vast houden, off die deselve
schade aandoen sal vermogen de voorsz
eenden vryelyk doot te slaan, als mede
vryelyk te schieten
-
in de verbooden tydt
-
12 Niemant sal van den eerste maart tot den
laatsten may met eenig want mogen
vissen opde boete van 2 gulden 12 stuyvers
8 penn: [doorgehaald: onleesbaar] een ider
de bekeuringe te mogen doen de 1/3 voorden
schout en 2/3 voorden bekeurder
-
13 Is gekeurt en geordineert dat alle de
[doorgehaald: onleesbaar] slooten van nu aff
en voortaan sullen moeten werden uytge-
claart van [inv.:] Ried Croos en vlak als anders
[doorgehaald: onleesbaar, regels of woorden]
als meede gladde kanten op de
te maken wyte en dieptee
te weeten de H(?)eijning en andere slooten van
[doorgehaald: enkele woorden] 6 voeten
[inv.:] 5 voeten en diep 1 voet ende middel of tusschen sloten
beneden de peyl [doorhaling]
waar over de beschouwinge zal gedaan worden
op zoodanigen tyd als schout scheepenen en polder-
[doorgehaald: 2 regels; inv:]..k... het teen
..eesten dicuste sullen bevinden te behooren op ver-
beurte die in gebreke comt te blyven, van ider
perceel 2 stuyvers, de tweede schouw [doorgehaald:
enkele woorden] op de boete van 3 stuyvers, de derde
en laatste schouw die in gebreke comt te blyven
12 stuy: 8 penn: en [inv.:] de boete voor den schout en vorders
byden schout te besteden op dubbelt gewin(7), en voort besteden
kosten naar regten
-
14 Een ider sal syn dobben(8), die alrede zijn
leggende ongevult, en niet op bequame
hoogten zyn gemaakt, moeten vollen, en soo
hoogh maken, dat sy tegens het gemene velt
daar sy in syn gemaekt, als zy bestorven
syn zullen konnen bestaan, waar op heel
scherp sal werden gefigileert(9) waar over
de eerste schouw zal wesen de eerste don-
dersdag na may op de boete van 6 stuyvers
de tweede schouw een week daar na op de boete van 12 stuyvers, ende derde of laatste
schouw, weder een week daar naar op verbeurte
die dan nog in gebreke comtte blyven te
verbeuren 24 stuyvers voor den schout, sonder
aansien van persoonen, en verders by den
schout te besteden op dubbelt profyt, te
weten een stuyver uytschietende, twee daar
voor, behalven de costen van t besteden
maar dat een ider daar op verdagt moet syn
dat van nu voortaan niemant sal vermogen
een eenige turff dob(10) te mogen maken
voors en al eer, syn oude vol syn, op
verbeurte van 5 gulden voor den schout
-
15 Is verder gekeurt en geordonneert, dat de
eygenaars off bewoonders vande huyse in
oterleek sullen gehouden syn omme de weg
aldaar, zoo verre en behoorlyk te vereffenen en de 
slegten, waar over de schouw en visite sal werden
gedaaen ten tyde als by biljetten sal werden
bekent gemaakt, en die dan in gebreke comt
te blyven zal verbeuren 4 stuy: voorden schout
-
16 Is verder by den schout en schepenen mitsga-
ders vroetschappen verstaan, dat de geregte sal
genieten voor gedane royinge van ider paal
die geslagen wert vier stuyvers
-
17 Is verder gekeurt en geordonneert, dat ider
huys houding zal moeten leggen op de weghen
drie goede suffisante
(11) deelen of planken, 
ten ider van 10 voet lang en 12 duym breet,
op de boete en verbeurte voor de eerste reys
2 stuyvers, de tweede schouw een week daar
na 4 stuyver, de derde off laatste schouw
een week daar 12 stuyvvers 8 penningen
en verder houden schout en schepenen het in haar keur,
om verder van week tot week de visite daar over
te neemen, en die syn plank off planken niet
vast en behoorlyk bevonden wort te leggen, die
sal van ider plank verbeuren 1 st en 8 penningen
voor den schout en die geene die onwillig is int een
of ander, zal de schout laten doen op dubbeld gewin
-
18 Is verder gekeurt dat de deelen off planken
die op de weg zyn leggende, soo lange
sullen moeten leggen, tot dat den schout
en schepenen zulke comen te oordelen, een
eerder niet vermogen afte halen, op gelyke 
boete alsvoren
-
19 Ook en zal hem niemant vervordere(12) met een
paart off paarden langs en op de deelen of
plankente ryden of te gaan, op verbeurte van 
ider reys 12 stuyvers 8 penningen, een
ider vande ingesetene vermag de bekeuringe
te doen, de eene helft voorden schout, en
de wederhelft voor den bekeurder
-
20 Ook sal niemand hem mogen vervordere off
verstouten(13), met een paart, paarden off ander
viervoetigh vee langs het sant padt be-
noorden de kerk ryden offte gaan
op verbeurte van 3 gulden, 1/2 voor den be-
keurder, 1/3 voor den schout, en 1/3 voor de
dorpsarmen van oterleek
-
21 Niemant en sal vermogen eenige stinkende
beesten aan wegen ofte landen, ofte in 't
water te smyten, maar moet deselve
begraven op verbeurte van een boete van
12 stuy: de eene helft voor den schout
de wederhelft voor den bekeurder
-
22 Ook is hekeurt en geordonneert, dat 
alle crameren(14) off winkeliers zullen gehou-
den wesen, hare mate elle en gewigte
op de behoorlyke groote en swaarte te 
moeten houden, zoo en als men onder
alkmaar gehouden is te doen, endie ter
contrarie bevonden werden te verbeuren
van ider percal(15) mate, [inv.:] ell off gewigt datte
kleyn ofte ligt wert bevonden, eene
gulden, en het goet prys, voor den schout
-
23 Item de bakkers zullen wel hebben toe te sien/
om haar broot op soodanign swaarte te doen
ofte laten bakken, soo en gelyck het selve
inde stadt van alkmaar in usantie is
waar over den schout off die vanden
geregte ten allen tijden sulks mag onder-
soeken, en van ider broot dat te ligt mogt
bevonden werden, te verbeuren 6 stuy: voor
den schout, en het broot prys
N
24 Niemant sal hem mogen vervorderen en verstouten
met een hooywagen door een staande meed(16) off
hooylant te ryden, al schoon het was een not-
wegh, off overpadt van 't lant, maar sullen
gehouden zyn, den eygenaar off gebruyker
van't hooylant drie dagen van te vooren
kennis te geven, op verbeurte, die geen
kennis comt te geven, en door het hooylant
komt te ryden, die sal verbeuren aande 
dorpsarmen van oterleek, een gulden
-
25 Is by schout, schepenen, mitgaders vroetschappen
gekeurt en geordonneert, dat alle eygenaars 
of gebruykers vande lande, leggende inde polder
van oterleek van nu aff en voortaan, wel goede
zorge sal moeten dragen, om hare beesten in't
lant te houden, en niet in een anders lant te
laten loopen, maar sal gehouden sijn, dat selve 
zoo't doenlyk is voor te comen 't zy met slooten
off met af hekken, of by gebreke van dien
naar dar de gene, die door een anders beesten
wert benadeelt, en schade aangedaan, zoo sal
den schutter deselve vryelyk mogen schutten (be-
houdelyk nogtans dat alvorens den gene die
eenige schade heeft geleden, zal gehouden en
verpligt wesen, die 't zyn beesten syn een off
tweemaal [inv.:] te waarschuwen om deselve in syn lant te houden) en sulks niet comende te doen, omme geledene
schade daar aan te verhalen
-
26 Is mede gekeurt en geordonneert, dat oder huys-
houdinge sal moeten hebben, een goede lantaarn
en vierstolp om op of over het vur te setten
de tydt en gelegentheyt sulkx vereyschende
waar over de schout, endie van den geregte ten
allen tyden daar over de visite te doen sulkx
nodig oordelende, ende sal verbeuren ten pro-
fyte van den schout 10 stuyvers
-
27 Verder is gekeurt en geordonneert, van schout
schepenen en vroetschappen tot oterleek sulkx
zy keuren en ordonneeren by desen, dat de heyning
slooten inde polder van oterleek zullen boven
uyt moeten wesen op het water 6 voeten, en
diep moeten zyn beneden de peyl, die by het
regt huys staat inde noordertogt, een
voedt oterleker maat, en verder alles in
conformte de oude keure daar van synde
-
28 Is verder gekeurt en geodonneert, dat van
nu voortaan, niemant sal mogen eenige
dam off dammen, in slooten te leggen, om
het eene stuk lant aan het andere te maken
sonder consent van schot en schepene, en
die een dam off dammen met consent
leyt, die sal gehouden syn een vierkante
pomp van 8 duym in't vierkant binnene
houts daar in te leggen, 't zy ook hoe
geringh de dammen syn, ende pompen
gangbaar en in staat te houden, waar over de 
schout en schepenen ten allen tyden de visite zal
mogen doen, die zal verbeure ten profyte van de
schout 50 stuyvers, zoo wel te verbeuren by de gene
die een dam leyt sonder pomp, endie sonder
sonsent een dam leyt, als de gene die een
dam heeft, waar in de pomp niet goet en 
gangbaar is, en daar en boven de dammen 
te laren uyt guyen, op des leggers costen
-
29 Verder is gekeurt en geordonneert, dat van
nu voortaan, van al het geen dat vercogt
wert 't zy huys off lant, 't zy in veylingh
off uyterhant, zal moeten werden betaalt
van ider gulden kooppenn: een duyt voor
de Dorps armen van oterleek te betalen
by den kooper off vercooper, tussen haar beyde
te reguleren
-
30 Verder is gekeurt en geordonneert, dat al't
geen, 't zy huys off lant in veyling niet is
vercogt en opgehouden, en binnen de ses weken na
de veyling uytter hant wert vercogt,d at den
secretaris en boode voor veylloon en schryfloon
zyn ordinaris zalaris zal genieten, te weten
te zamen van ider gulden cooppenningen
vier penningen, als mede zoo zal deselve
het odinaris veyl of schryfloon te [inv.:] samen bedragen de
4 penn: van ider gulden cooppening: genieten
wegens [inv.:] Huijzen en Landereijen die in Oterleek
[inv.:] ..t deszelfs jurisdictie zijn leggende, en buyten oterlyk
[doorgehaald een regel]
of deszelfs jurisdictie in veyling werden verkocht

Aldus alle dese voorenstaande keure
gepronuncieert en gepubliceert by clok
geslag in presentie van schout, schepenen
mitsgaders de vroetschappen tot oterleek
op den 12 february 1728

My present secretaris
       Cornelis Coster

-

                           1729

Dese vorenstaande keure gepronuncieert
en gepubliceert by clock geslag in presentie
van schout, schepenen, mitsgaders de
vroetschappen, van het Raathuys tot
oterleek den 24 maart 1729

-

                          1730

Dese vorenstaande keure gepronuncieert 
en gepubliceert by clok geslag, in presentie
van schout, schepenen, mitsgaders vroet-
schappen, van het Raathuys tot oterleek
den 6 April 1730

-

31 Op heden den 10 Augustus 1730
Is by schout en schepenen mitsgaders vroet-
schappen tot oterleek gekeurt en geordon-
neert, sulks sy keuren en ordonneren by desen
dat alle de gene die haar met het molle-
vangen bemoeyen inde polder van oterleek
en dat met een graaf te spitten ofte delven
off een hond by haar hebbende, datter
gaten inde landen werden gemaakt, soo
sullen sy deselve gaten eer sy van het lant
gaan weder digt, effen en slegt
(17) moeten
maken, soo en gelyk sy het selve hebben
gevonden, op de boete van twintig stuy:
telken reyse van ider gadt te verbeuren
een ider vande ingesetene sal de bekeuringe
mogen doen, de 1/3 voor den schout, en 2/3 voor
den bekeurder
Aldus gedaan gekeurt, gearresteert en
geordonneert op onse Raathuyse tot
oterleek op dato uts supra
uyt de naam van alle getekent
en my present Secretaris
            Corns: Coster

Deze bovenstaande keur gepronuncieert,
gepubliceert by clok gslag van den Raathuyse
en geaffigeert(18) den 17 augustus 1730
My present secretaris
            Corns: Coster

-

                          1732
-
32 Op heden den 20 maart 1732
Is by schout en schepenen gekeurt en 
geordonneert, gelyk haar agtb: keuren en
ordonneren by desen, dat voortaan niemand 
hun sal mogen te vervorderen en verstouten om
een eenige swaan ofte swanen inde polder
van oterleek te benadeelen, de nesten te
stooren, off vanderselver eyeren te ontrooven
sonder consent van schout en schepenen tot 
oterleek, op een boete van vyff gulden voor
den schout, behoudens den Heer bailluw
zyn regt
-
33 Is verder Gekeurt en geordonneert dat
niemand van nuw voortaan hem sal vervorderen
off verstouten, een huys off huysen afte breken
staande in oterleek, sonder consent van den
Ed.agtb: geregte tot oterleek voors: op
verbeurte van vyfentwintig guldens voorden
schout
t oirconde getekent opdato uts supra
         by my secretaris
         Cornelis Coster
-
Aldus alle dese voorenstaande keure gepro-
nunciëert en gepubliceert by clok geslag
van de Dorps Raathuyse, in presentie van
schout en schepenen, mitsgaders vroetschap-
pen tot oterleek opden 20 maart 1732
en dese twee bovenstaande keure geaffigeert
uyt name van alle getekent
        en my present secretaris
        Corns: Coster

-

                          1734

Aldus alle dese voorstaande keure geapro-
nuncieert en gepubliceert by clok geslagh
in presentie van schout, schepenen mitsgaders
vroetschappen van het Raathuys tot oterleek
den 15 April 1734
uyt de Naame van alle getekent
        en my present secretaris
        Corns: Coster

-

                         1735
-
34 Op heden den 3 maart 1735
[doorgehaald:
Is by schout, schepenen mitsgaders vroetschap-
pen, gekeurt en geordonneert, dat niemant
wie hy is, een eenige hofstede off hofsteden
sal vermogen af te delven en af te ryden
buyten consent vande Ed.Agtb: geregte
tot oterleek, op een boete van vyfentwintig
guldens voor den schout]
-
[in marge van 34:]
den 26 feb: 1739
is dese nevenstaande
keur vernietigt door
schout, schepenen
en vroetschappen
van Oterleek
getuyge ik
Corns: Coster
-
35 Is verder gekeurt en geordonneert, dat
niemant wie hy is sal vermogen, eenig
slyk uyt de polder van oterleek te mogen
halen ofte laten halen, om buyten de 
polder van oterleek vervoert te werden
sonder consent van de agtb: geregte
tot oterleek voornt op een boete van
25 gulden voor den schout
-
36 Is verder gekeurt en geordonneert dat nie-
mant wie hy is sal vermogen, inde clifboom
(19), voor
aan de tooren te climmen, ook niet na de
tooren off kerk te mogen goyen smyten
werpen off smakken op de boete van
50 stuyvers, de eene helft voor den bekeur-
der, ende anderee helft voor den schout
de ouders sullen voor hare kinderen moeten 
instaan, en ook de meesters en vrouwen
voor hare Dienstboden, 't zy meyden
off knegten
t oirconde getekent op dato uts supra
           by my secretaris
           Corns: Coster
Alle de voorenstaande keure gepronun-
cieert en gepubliceert by clok geslagh
vande Dorps Raat huyse, in presentie van
schout, schepenen en vroetschappen op
den 3 maart 1735
en dese drie laatste keure geaffigeert
uyt Name van alle getekent
           Corns: Coster

-

                         1736
-
Alle dese voorenstaande keure zyn gepro-
nuncieert, en gepubliceert by clok geslagh
van des Dorps Raat huyse in presentie
van schout en schepenen, mitsgaders vroet-
schappen op den 29 maart 1736

-

                        1739
-
37 Op heden den 26 february 1739
Is by schout, schepenen mitsgaders vroetschappen
tot oterleek, gekeurt en geordonneert, gelyk
haar Ed.Agtb: keuren en ordonneren by
desen, dat niemant wie hy sy [inv.:] van nu voortaan een eenige
hofsteed ofte hofsteden, gelegen in de polder
van oterleek, [doorhaling] sal vermogen
af delven, om afte ryden, ende aarde daar
van te vervoeren ofte laten vervoeren direct nog
indirect, op pene
(20) die contrarie deses is
doende, te verbeuren vyfentwintg guldens
voor den schout

-
38           26 feb: 1739
Is verder gekeurt en geordonneert, dat 
niemant hem sal vervordere off verstoute
eenige koemest off andere mest, te vercopen
om te vervoeren off laten ver[doorhaling en inv.:]voeren,
buyten de polder van oterleek ende kerkebos landen 
op een boete van vijff gulden voorden schout
-
39 Is verder gekeurt en geordonneert, dat alle de
gene [doorhaling] van de ingesetene binnen oterleek,
die een hondt ofte honden [inv.:] houden, ofte mogte
comen te houden, die grooter zyn dan een
houtvoet(21), deselve honden sullen moeten vast
houden, ofte ten minsten in hunne huysen off
[inv.:] op hunne erven, sonder datse comen te loopen op de
heereweg langs oterleek ofte elders, op de verbeurte
en boete soo menigmaal als imant wert
bekeurt, telken reijse 50 stuy: een ider vande
ingesetene de bekeuringe te mogen doen, de
eene helft voorden bekeurder den andere
helft voor den schout
Voorts soo wert een ider vande ingestene
vryheyt gegeven, om alle de vreemde hond
den, die comen te loopen inde polder van 
oterleek [inv.:] en grooter zyn dan een houtvoet sonder dat
er de eygenaars by syn, vryelyk te schieten, ofte te slaan
datter de doot er op volgt, sonder daaraan
iets te verbeuren

Alle de keuren hier voorenstaande
gepronuncieert en gepubliceert by clok
geslag van de Drops Raathuys in
presentie van schout schepenen ende
vroetschappen op den 26 february 1739 
en dese drie laatste geaffigeert
en uyt naam van alle getekent
        en my present secretaris
        Corns: Coster

-

                         1740
-
Alle dese keure hier vorenstaande ge-
pronuncieert en gepubliceert by clok ge-
slag van de Dorps Raathuijse in presentie
van schout en schepenen [doorhaling]
op den 2 Junij 1740
en uyt naam van alle getekent
     en my present secretaris
     Corns: Coster
-
Vroetschappen vergadering gehouden tot
oterleek, den 20e october 1740
Is by schout, schepenen en vroetschappen tot
oterleek, gekeurt en geordonneert, gelyk 
deselve keuren en ordonneeren by desen, dat
ider bruijker vande landen in de kerkebos,
gehouden, sullen wesen [inv.:] van nuw aan, alle somers voor,
St Jansdagh(22), het riedt en ander ontuijg uijt, de sloten
tonrsom hunne gehuurde afgemaijt te moeten
hebben, op de gront van de slooten aff, op ver-
beurte van ider perceel 6 stuyvers voorden
schout, en bij nalatigheijt vandien, ilico(23)
te besteden op dubbelt gewin

[doorgehaald:
Is verder gekeurt en geordonneert, gelyk de-
selve keuren en ordonneren by desen, dat een
ider, die turff delftin de polder van
oterleek [inv.:] van nuw af aan gehouden zal wesen, alle zoo-
mers zijne nieuwe fdolven gaten vol
slyk te moeten hebben, tot de hoogte van
't gemene mayvelt, voor [doorgehaald: St Jansdagh] [inv.:] bartelumues
(24) en by nalatigheyt vandien, zal verbeuren
van ider dop 12 stuyvers voorden schout
en zal den ilico werden besteedt op
dubbelt gewin]

-
[in marge van bovenstaande]
den 10 may 1752
is dese keur door
schoud en schepenen
veranderd van
St Jan, op
Bartelmues
dese keur verandert
den 16 may 1754
-
[doorgehaald:
Wyders is nog gekeurt en geordon
neert, gelyk deselve keuren en ordon-
neren by desen, dat alle bruykers [doorgehaald: van
nu aff aan] van nuw aff aan van de landen in de 
polder van oterleek hunne [inv.:] heining slooten
rontsom het lant uytgecroost en
uytgeclaart sullen
moeten hebben [inv.:] alle jaren voor amsterdammer 
kermis, op verbeurte van ider perseel
2 stuyvers, ten behoeve vanden schout,
en dan ilico te besteden op dubbelt gewin]

Aldus gedaan gekeurt en geordonneert
mitsgaders gepubliceert en geaffigeert
[doorgehaald: van] in en van het Dorps raet huys
tot oterleek opdato uts supra
't oirconde getekent
          my present secretaris
          Corns: Coster
[getekend:]
          Gerrit Becker
          Adrian gleijnes
          pieter jansz
          heijndrjck adrjan
          dit merk (+) heeft Dirk Luiven zelfs gestelt
          Corns: Coster

-

                         1746
-
Op heden den 3e maart 1746 is by schout en
schepenen mitsgaders vroetschappen tot oterleek gekeurt
en geordonneert, gelyk haar agtb: keuren en ordonneren
by desen, dat niemant vande Jongelingen, die beneden de
18 jaren out syn, sal vermogenby dag off by avont off
nagt met een pijp inde mont langs het Dorp te
mogen loopen, te rooken, op verbeurte van telkens te
verbeuren 10 stuy: de ouders sullen voor hunnen kin-
deren moeten instaan, ende basen en vrouwen voor hun-
ne dienstboden, een ider van de ingesetene zal de
bekeuringe mogen doen, de eene helft voor den schout
ende wederhelft voor den bekeurder

Is verder gekeurt en geordonneert, gelyk als gekeurt en
geordonneert wert bij desen, dat niemant wie 
hy sy vande ingesetene binnen oterleek, voor een anders
ligt sal mogen timmeren als op 6 voeten na aan het
dakdruijpsel, en niet hooger dan 3 voeten boven de gront
als mede geen hooy off saad schelvers off iets anders
voor eens anders ligt zalmogen setten off laten setten
op verbeurte van 50 stuyvers te verbeuren die contrarie is
doende, en daar en boven binnen 24 uuren weg te ruymen
off anders dat het door den schout sal werden gedaan
op coste [doorhaling: van] na dijkregt, de boete voorden schout

Is verder gekeurt en geordonneert, gelyk als gekeurt en
geordonneer wert bij desen, dat geen brootbakker, bin-
ons dorp wonende, een familie off huysgesin, die mede
door een bakker binnen ons dorp [inv.:] woonende wert bedient,
met broot mag aannemen, voor deselve te bakken, off broot
aandeselve te vercoopen, voor en al eer hy weet dat de bakker,
die soodanige familie off huijsgezin bedient heeft met broot
leveren, voor sijn deugdelijke leverantie van broot prom-
telijk sal wesen voldaan, alzoo den eenen bakker het
den andere selfs aanstonts zal moeten afvragen, off hij
van die familie voldaan is [doorhalingen]
soo neen, dan sal deselve bakker aan de soodanige geen
de minste leverantie off vercoopingen van broot sal mogen
doen op [doorgehaald: verbeurte] [inv.:] de boete van vijff
gulden te verbeuren, die contrarie
is doende voorden schout

Aldus gedaan, gekeurt en geordonneert, mitgaders
gepubliceert en geaffigeert met clok geslag in en van
het dorp raet huys tot oterleek den 3 maart 1746
          my present secrets:
          Corns: Coster 

-

                         1752
-
Alle dese keure hier vorenstaande
gepronuincieerd en gepubliceerd by clok
geslag vande dorps raathuys in
presentie van schoud en schepene
op den 18 may 1752
en uyt aller naam getekent
          my present
          Cornelis Coster

-

                         1754
-
Op den 16 may 1754 is door schout en
schepenen gekeurt en geordonneert, gelijk
haar agtb: keuren en ordonneren by desen, dat
een ider die turff delft inde polder van oterleek
van nu aff aan, gehouden zal wesen, jaarlyks
zyn nieuwe gedolven gaten vol slyk te
moeten hebben, tot de hoogte van het ge-
mene mayvelt, voor St bartelmues
en by nalatigheyt van dien, zal verbeuren
voor den schout van ider dob 12 stuyvers, en
voor de dorps armen van oterleek alle de
gemaakte turff, die byde gebrekige op het
velt als dan zal werden bevonden, na al
vorens afgetrokken te werden, de costen van
het volslyken der dobben waar vande arme
voogden by desen het regt [inv.:] die na gedane beschouwinge ilico zullen mogen werden besteet wert afgegeven, omme
de turff te mogen by veylinge te vercoopen,
en het gelt daar van comende, ter secretarie
van oterleek te laten berusten tot zoo lange
de dobben vol zyn, ook zoo sullen de arme
voogden een lyst na gedane beschouwinge
werden gegeven vande gebrekige
Aldus gekeurt op dato uts
          my present secrets:
          Cr Coster

-

                         1764
-
Alle deeze hier voorenstaande keure gepronuncieerd en gepubli-
ceert bij klok geslag van den dorps Raadhijse in Presentie
van schout, schepenen ende vroetschappen op den 13 decemb: 1764
         en uijt aller naam getekend
         mij Present
         Secretaris
         Floris Swart

-

                         1777
-
Alle deeze hier voorenstaande keure gepronuncieerd en gepu-
bliceerd bij klok geslag van den Dorps Raadhuijse in Pre-
Sentie van Schout en Schepenen op den 22 Maij 1777
         En uijt aller naam getekend
         mij Present
         Secretaris
         Floris Swart

-

                         1782
-
Alle deeze hier voorenstaande keure gepronuncieerd en
gepubliceerd bij klok geslag van den Dorps Raad
Huijse in Presentie van Schout en Schepenen
op den 24 october 1782
          En uijt aller naam getekend
          mij Present
          Secretaris
          F: Swart

-

                         1791
-
Alle deeze hier voorenstaande keure Gepro-
nuncieerd en gepubliceerd, als mede Art:
32 en 39 geaffigeerd, bij klok geslag van
den Raadhuijze, in Presentie van Schee-
penen, op den 31 maart 1791
        mij Present
        F Swart
        Secretaris
-
                         1794
-
Alle deeze voorenstaande Keuren bij de
Leeden van de vroedschap op den 3 April
1793 geresumeerd, en dezelve den 24 dito
bij Klok geslag gepubliceerd als meede
articul 32 en 39 geaffigeerd
        In Kenn: van mij
        F Swart
        Secetaris

-

                         1798
-
Alle deeze hier voorenstaande Keuren ge-
pronuncieerd en gepubliceerd bij Klok-geslag
van den Raadhijze in presentie van de
Schout, en Lieden van de Municipaliteijt op den
14 Februarij 1798       A L B 4
        InKenn: van mij
        F Swart
        Secretaris

 

 

 

                         1702
-
Op den 19 Novemb anno 1702
Is by den geheelen vroetschap van
oterleek, berezolveert en gearresteert
dat de wijnkoop
(25) van de gulden een
duyt zal sijn mitgaders van de gulden
een duit voor dehuys of dorps-armen
en alzoo te zamen vande 100 gulden 25 stuyvers
van d'huijsen en landen, die in veylinge
verkogt werden tot oterleek

En van veylen van ider 100 hulden dat 
verkogt wert van huys of lant 10 st[ui]ver[s], en 
van schryven van de secret[ari]s als bode
15 stuyvers van yder 100 guldens

voor veylen van ider klootjeTurv ten 
laste van de kooppen: 2 st[ui]ver[s] en van
idere akker zaat of hoy gewas 6 stuyv[ers]

En voor 't schryven van ider gulden dat
verkogt wert een oortje ten laste van
de verkooper behalven het kleyn zegel(26)

Keur en ordonnantie voor Eerst
van 't Schutten vande Kerkebosch en binnen
Landen, die Eenig beest inde bosch ofte binnen-
landen laat loopen verbeurt als volgt
Een paart                     ƒ  1 = 4  : 0
een koe of os               ƒ  1 = 0 = 0
een veering(27)            ƒ  1 =10 =0
een hokkeling(28)        ƒ  0 =10 =0
een kalf                        ƒ  0 = 5 = 0
een schaap                   ƒ  0 = 5 = 0
een lam                        ƒ  0 = 5 = 0
een varken of seugh   ƒ  1 = 6 = 0
die syn schape Inde bosch
seelt(29), dien verbeurt gelyke
boete
Een bok geyt ofte andere
beest hoedanig het soude
mogen wesen              ƒ  0 =10= 0

-

                         1707
-
Ordonnantie voor de Hondeslagers(30)
gravemakers(31) en Luyden waar op derselver
devoorsz bediening heeft aangenomen
omme naar dezelve hem Exaktelyk
te zullen Reguleeren
-
1 Eerstelijk zoo zal deselve als hondeslager hem
telkens wanneer der gepredikt of bedestonden ge-
houden wer, hem op behoorlyke tydt te vervoegen
en te staan om de hoek van de kerke deuren
omme wel op te passen datter geen hondt of
honden inde kerk inkomen, en voor de predicatie
het zingen geeyndigt zijnde, de deur toe te doen
en na de predicatie het zingen geeyindigt zijnde 
wederom open te doen, en wanneer kerken-
raadt uyt de kerk zijn de deur daar wederom
wel te sluyten
-
2 Als gravemaker zal dezelfe gehouden zyn 
de kerkevloer wel offen, gelyk en slegt te houden
Item zoo der Imant begraven wert in de kerk
zal hebben en genieten van toeleggen tien stuyvers
en van een graf te maken twaalf stuyvers
-
3 Item den zelve als luyden, zal gehouden zyn
het Eerste en tweede, ende derde geluyt met 
en beneffens den voor sangers of den gene die
hy daartoe komt aan te stellen, Item soo der 
Imant beluyt, of beluydt en bergaven wer
zal daar van als luyder hebben af te vorderen
woor hem ses stuyvers, enten obzigte vande 
kerk wegens 't kerke regt, vyfentwintig 
stuyvers, zoo datelyk wanneer 't Lyk ter
aarde is bestelt, uytgesondert soo 't aan
kerkmeesters op Prodeo is versogt te
beluyden
-
[nummer 4 ontbreekt]
-
5 Eyndelyk zoo den zelven, de voorsz
bedieninge wel en volgens de voorß ordonnantie
komt waar te nemen sal daar voors genieten
's jaars twee ducatons sonder meer, Item
deselve, zal alle jaren op nieuws aan kerk-
meesteren meoten versoeken continuatie door
dien 't zelve bedieninge maar wordt begeven
(onderstondt) actum oterleek den 16 april
anno 1707        en was geschreven
Is Jan Cornelis Eling by
Loting geworden op de bovenstaande
ordonnantie
-
-
[in marge van 5]
ƒ 6: 6:
-
Ordonnantie voor Luwe bookesz, int 
geven van 't waters, uyt de kerke bakken
tot Oterleek, Eerstelyk
Zullen maar 2 dagen inde week als sater-
dag en maandag water te geven, Exempt
by siekte en kraamvrouwe
Is maar voor een Jaar begeven, soo dat den
selven zal gehouden zyn de tydt geexpireert
wesende van een Jaar op nieuws, weder aan
kerkmeesters zullen moeten versoeken
nieuwe Commissie
den selven zal gehouden zyn, omme de
kerk schoon te houden met veegen en
ragen, voort vergunnen vande kerkebakken
Eyndelyk, zoo sal den zelven gehouden
zyn om de bak-aken en wat daar aan
dependeert, moeten houden tot synen
lasten, ende kerk daar van bevryden
't zy in't repareeren en lappen, of zoo
daar een nieuw moet zyn of wesen
dat het zelve by luwe bookesz zal
moeten bekostigt werden alleen
-
De Heere vande Heere huygenwaart
hebben hunne schouw op de weg langs
oterleek, over de Damme op het
oude Lant en overde kaydyk
by de timmerbaas
de weg langs oterleek moet hoog wesen 15 duym
de damme 12 duym
ende kaydyk 21 duym aan het zuyd eynde
van oterleek aan het sluysje
Alles Sijpse Dykmaat
de boete zyn vande weg ider roed 12 penn:
ider dam 3 stuy:
ider plaats op de kay die te laag ente smal is
10 stuy:

 

 

Noten:

  1. mest
  2. afval van planten en bomen
  3. d.i. viswant: netten en tuig
  4. met een stok vogels uit hun nesten halen
  5. met een stok in het water slaan om vissen in een net te drijven
  6. slingeren, zwaaien, in het bijzonder het
    werktuig waarmee gedorst wordt of vlas gebraakt
  7. dubbelt gewin = dubbele boete
  8. kuilen ontstaan door uitgraving van turf
  9. opgelet, nagezien
  10. turfkuil
  11. geschikte, voldoende
  12. voortgaan
  13. permitteren
  14. marskramers
  15. lap (stof)
  16. stuk bouwland
  17. glad, vlak
  18. door aanplakking bekendmaken
  19. wellicht van 'klimmerboom', d.i. een klimopplant of -struik
  20. straffe van
  21. wellicht de Friese houtvoet: 29,6 cm
  22. 24 juni
  23. (Lat.) onmiddellijk
  24. 24 augustus
  25. opslag
  26. kleinzegel = zegel waarvoor belasting (zegelrecht) moet worden voldaan
  27. d.i. varing: stier
  28. éénjarig kalf
  29. vastzet aan een touw
  30. (onder)kosters
  31. doodgravers

 

 

© 2000 Herman de Wit, Maarssen
Deze pagina is een onderdeel van de-wit.net