Keurboeken uit Limburg (B)

Romershoven - 1657

Bewerkt door Mathieu Vandenbosch

Den viffden 8bris 1657
is het voechtghedinge gehalden
ende gebannen nae die alde usantie.

Den officier des dorps Rommershoven exhibeert in naem der Eerw(eerden) Heeren, heeren deken ende Capittel van St.-Jans Evangelist tot Luijck, als grontheeren tot Rommerhoven die keuren des dorps, waervan den teneur is aldus ende affgeleesen in presentie der gemeijnten op't voechtgedinge deur den officier.
Dit sijn die cueren des dorps Rommershoven, waerin sommige punckten van amenden deur S.D.H. genareert sijn volgens die mandaten.

1. In den ijeersten eijn meskeure                                         x goltgulden
   eijnen voustslach                                                            vij scillingen
   eijn sijpende wonde                                                        ii ½ gulden
   eijn wieckende wonde                                                    (niet ingevuld).
2. Soe den eijnen den anderen oploept op sijn goet offt in sijn eijgen huijs, is eijnen wech tot St.-Jacop in Galissen, ist in der nacht soo sijn het twe weegen.
3. Item soe eijnen buijtensman eijnen man des dorps oploept, soo verbeurt hij acht gulden x stuyvers ende is gehalden met den heere moet te werven aleer hij mach liber ende los gaen.
4. Item eijn commerboet is aen den heer achtervolgens het landtrecht eijn gespannen peerdt gepandt        vij scillingen,
   koijen end andere beesten insgelijcken, gereserveert die parthijen hunnen scaede, ende vreempde beesten van buijtens dorpe gepandt, is dobbel.
5. Item alle behoirlicke valgaeders sullen gehauden sijn te hangen die des gewoenlijck sien binnen xv daegen nae des heeren roep, op peene van vij scillingen, soe dickmaels imant sal in fault bevonden sien.
6. Item die sijn winterbeecken oft vloetgrachten niet en vaecht binnen xv daegen naer des heeren roep, verbeurt
                                                                                                                                                             vij scillingen.
7. Item eijn igelijck sal sijn aertgaeten gehouden sijn laeten open te staen, op peene van vij scillingen.
8. Item eijn igelijck sal den eijnen den anderen halven vreede doen, daer hij toegehouden is, op peene van x alde groet.
9. Item die begeert te saijen als het velt sal braeck sien, sal gehalden sijn te vreden, wilt hij vreede hebben.
10. Item den geenen die begeert sijn beesten te laeten weijden in eijnige boschen, sal gehalden sijn te vreeden als aen die bempden.
11. Item eijn igelijck sal vreeden aen die straeten ende broeck, daer men gewoenlijck is te vreeden binnen xv daegen naer des heeren roep, op te verbeuren vij scillingen aen den heere ende den gebueren hunnen scaede op te rigten die deur hunnen vreede can gescieden.
12. Item wije rijedt offt gaet onrechtveerdige wegen boven des heeren verbodt, sal verbeuren x alde groeten, halff voir den claeger offt aenbrenger ende halff voir den heer, soe dickwijls het gesciet.
13. Item die in eijn andermans hooff gaet om scaede te doen met daege sal verbeuren vij scillingen, ende met nacht dobbel ende want imants kinderen deden, sullen die alders daervoir staen, indient sij in hunne broet sien.
14. Soe wie imants beesten aenslaet te halden die sal se halden opt sijen op peene van vij scillingen, soe dickwils ter contrarien bevonden wordt.
15. Die eijn koije in huringhe heeft van buijten, die mach die bijhalden eijn leedich renthe ende niet meer, als voir.
16. Niemant en sal onreijne peerden offt scaepen halden op die gemeijnten, noch op geene wateren laeten drincken, op peene van vij scillingen, soe dickwils tselve bevonden wordt.
17. Item wije teunen breeckt offt eijn andermans goet aenwerdt met daech oft nacht verbreuckt vij scillingen, ende eijn jaer uuijt den dorpe gebannen te worden ende die parthijen hunnen scaede te betaelen.
18. Item die holt houdt in der luijden boschen, die sal verbeuren vij scillingen.
19. Item eijn ider sal moegen panden op sijn eijgen erffve ende aen den boede den pandt leveren.
20. Item dije holt houdt op die gemeijnte ende niet en keert totter gemeijnten profijt, sal verbeuren drij goltgulden, ende soe imant saege sulcx te gescieden ende niet aen en brochte aen den heere, sal verbeuren soeveel als dengeenen die hetselve houdt waervan den aenbrenger sal hebben eijnen goltgulden.
21. Die holtgeerden sniet op die luijden erffven, sal verbeuren iij alde groet.
22. Item die sijne verckens die heerdtgengich sien niet voir den heerdt en doet ende thuijs haldt, die sal gehalden sijn den loon te geven al offt sij voir den heert gingen ende den heerdt mach doen panden voir sijnen loon sonder procedeeren.
23. Item egeijn gansen en sullen moegen inden oost voir die verckens in die stoppelen gaen, op te verbeuren vij scillingen.
24. Item die dorpsboeden sullen sculdich sijn die vruchten te wachten tot halff meert voir sijn scoeffven.
25. Die boeden en sullen oock geene scoeffven naer der sonnen thuijs draegen, op te verbeuren x alde groet.
26. Item wije egeijn vruchten int velt en heefft ende naer der sonnenonderganck neempt, treeckt offt draecht, sal verbeuren vijff alde groet.
27. Item niemant en sal leem haelen op die gemeijnte offt in die straeten, sullen gehalden sien die cuilen te vullen binnen acht daegen, daernaer offt te verbeuren vij scillingen.
28. Item wije sijn vlaes wilt roeten op die gemeijnte en mach egeijn ries houwen op die gemeijnte offt oijck rechten steecken lanxt eijnige wegen om te deecken, op peene van vij scillingen.
29. Item wanneer eijnige lasten op het dorp coemen, hetsij van scettinghe offt andersins, sullen die nieuwe ende alde borgemeisters ordoneeren op hun be(e)sten, sonder wederseggen van imant, behoudelijck dat sij sullen gehalden sien hunnen eijdt te doen dat sij niemant uuijt haet oftt niet noch oijck uuijt vrintscap verscoenen offt vergeten.
30. Item offt den dorp eijnige scaede overquaeme deur faulte van betaelinghe der geordoneerde lasten, sullen sculdich sijn den scaede te draegen, die in faulte sullen bleven.
31. Item offt imant in die voirgaende punckten gebreckelijck bevonden worde ende den scoltes tegen denselven met recht wilde procedeeren voir die bruecken, die sal sculdich sijn den heere te antworden op dije ijeerste genachten, offt hij sal op die ijeerste genachten gecondemneert worden in die breucken sonder daertegen te meugen alligeeren.
32. Item eijnen weerdt die tapt offt brouwdt, die mach neemen pandt voir hen gelaech daer eijnen man voirsien ende niet betaelen en wilt.
33. Item eijn mollenaers molster is het sesthijenden deil van eijn Tonges vaet ende dat meerder bevonden wordt, soo sal den molder verbeuren eijnen gulden, soe dickwils het gescie.
34. Item eijn maet daer men hoeffcoren mede betaelt sijnter r…. eijn vaet Tongers ende die maeten, vaeten, toppen sal den scoltes visiteeren dat sij niet te groet gehalden en worden ende die kannen ende helffkens niet te kleijn, op peene van te verbeuren vij scillingen soe dickwils sulx bevonden wordt.
35. Item offt gebeurden dat den mollenaer den sack met den meel te licht bracht, daer mach den meister van den huise het peerdt voir halden totter tijt hoe hij hetselve wedergekeert heefft.
36. Item niemant der ondersaeten en sal eijnich huijs, camer offt woenplaetse verhueren sonder borch te blijven voir sijnen wenne voir allen scade, hinder offt belastinghe, soe de gemeijnten als armen offt andersins.
37. Item egeijn buijtensman offt -vrouwe oft vremdelinge en sal inwoender offt huerlinck worden sonder ijeerst aen sijn heerscap voirgemelt borch te stellen.
38. Item egeijnen inwoender en sal eijnigen dienstboede hueren ter scaede, spijet offt belastinghe, soe der gemeijnten als armen.
39. Item egeijnen inwoender en sal inneemen ter sijn woenstede eijnige swangere offt bevruchde vrouwpersoenen tot belastinghe des dorps offte armetafel, op peene van den scaede geheel op te richten.
40. Item egeijnen inwoender en sal eijnige guederen offt wetien meugen vercoepen buijtens dorps, sonder daervan te geven behoirlijcke dorplasten offt dieselve vermeldinghe te doen in die hure offt coepzedule.
41. Item egeijnen der inwoenderen en sal eijnen anderen ondersaet ten rechten meugen bedaegen offt roepen als voir die justitie van Rommershoven.
    …………
42. Deese naevolgende punckten hebben die Eerweerde Heeren Deken ende Capittel van St.-Jans Evangelist naer den gedaende eijdt als grondtheeren van Rommershoven hierbij gevoecht:
43. In den ijeersten dat niemant en sal sweeren offt idelijck blaphemeeren tegen den naemen godts, sijne heijlighe sacramenten, die heilighe Maget Maria offt alle Godts lieve heijligen, op peene van eijnen goltgulden voir iederen reijse als hij bevonden sal worden te gescieden, te appliceeren die halfheijt aen den officier ende die ander halfheijt aen die armen tot Rommershoven.
44. Item ten tweeden verbieden mits desen alle jachten, tsij met rours, met honden, vogels offt eijnige andere manieren, op peene van te verbeuren drij goltgulden, die hetselve sal doen.
45. Ten 3de wordt verboeden te scieten hasen, coneijnen, patrisen, duiwen offt andere heeren wilt, op peene van te verbeuren het geweer ende drij goltgulden voir elcke reise als het sal bevonden worden.
46. Ten 4de worden verboeden sackpistollen te draegen oft verboeden geweer, op peene als voir.
    Ten 5de om alle crackeel te scouwen, egeijn weerden en sullen gelaech halden in den winter naer acht uren ende in den somer naer negen uren, allmeren dat egeijne weerden en sullen bier tappen offt gelaech setten ten tide die misse, sermon, vesperen offt anderen godtsdiensten gedaen wordt, dan alleinlijck aen den paserenden man, op peene per elcke reise ter vij scillingen. Alle andere delickten achtervolgens den landtrecht resolverende.
    
    Bron: Rijksarchief Hasselt, Schepenbank Romershoven, rolregister nr. 3, fol. 153 - 155.

Met toestemming van de bewerker voor het internet geschikt gemaakt door Herman de Wit, 2002

 Deze pagina is een onderdeel van de-wit.net