Keurboeken uit Limburg (B)

Ordingen - 1724

Bewerkt door Mathieu Vandenbosch

november 1724

Van Godts genaede Wij Damian Hugo der Heijlige Roomsche kercke sancti Pancratii priester cardinael, bisschop van Spiers, proost der vorstelijcke proosdije van Weissenborg ende Odenheim, Coadjuteur van het Hooghsticht ende vorstendom Constantz, des Heijligen Roomschen Rijcks Vorst ende Graeve van Schonborn, des Hooghen Duijtschen Ordens ridder ende Landtcommandeur der ballijen Hessen, Aldenbiesen ende Nederlanden etc.
Hebbende ons onderdaenighst laeten voordraegen hetgeene op het laeste jaergeding onsers dorps Ordingen van onsentwegen is gestatueert, geboden ende verboden worden luijdende als volght:

1. Eerstelijck dat alle mandaten ponctuelijck sullen moeten geobserveert worden ende verboden sijn daeraen directelijck ofte indirectelijck te contravenieren.
2. Dat niemandt sigh sal meugen presumeren des heeren straeten, voetpaeden ofte andermans goederen onder de jurisdictie van Ordingen gelegen in te ackeren, op poene van drije goudt guldens amende ofte sulcke andere straffe als de justitie volgens het delict in rigeur sal vinden te behooren, met vergoedinge van den schade aen de geledeerde parthije.
3. Dat niemandt de haeghen, boomen ofte struijcken van een ander sal meugen affhouwen ofte cappen nochte oock andermans hoven, boomgaerden ofte andere erven ontvreden op poene van twee goudtguldens ende indemniseringe ofte restitutie van allen interesse, sullende de ouders responsabel sijn voor haere kinderen.
4. Dat niemandt sigh sal presumeren te maecken nieuwe wegen, nochte sluijten ofte beletten die dewelcke gemaeckt sijn, veel weniger op te dampen waeter, vloeten, beecken ofte slagregen ende deselve uijt hunnen ordinarissen cours te leijden op hunne erven ofte andersints, nochte oeck op de straten ende wegen vuijligheden, mest of iets gelijcks te vergaederen ende wegh te nemen ofte ressen, steenen, savel oft iets gelijcks te steecken sonder expresse permissie ofte bewillinge des Heeren ofte van sijnen officier op poene van drije goudt guldens amende ende restitutie ofte vergoedinge van geledenen interesse.
5. Dat alle ingesetenen der jurisditie van Ordingen op de eerste ordres van den Heer ofte desselfs officier gehouden sullen sijn te wercken aen de reparatie der wegen ende bruggen, gelijck oock te maecken sloten aen die gemeijne broecken der gemeijnte, te weeten de ackerlieden met hunne wagens om de noodtsaeckelijckeden te vaeren ende de wercklieden met hunne schuppen, hacken, houwelen ofte andere instrumenten op poene van eenen goutgulden.
6. Dat aen alle persoonen van wat qualiteijt deselve sijn meugen verboden sal sijn te gaen deur die velden ofte andere plaetsen der jurisdictie van Ordingen met haere fusieken, honden, garens, stroppen ofte andere instrumenten te spannen sonder expresse permissie des heeren om haesen, patrijsen, sneppen oft ander wildt te vangen op alsulcke poene als de mandementen ende ordonnantien der voorsc. jurisdictie raeckende de jachte medebrengen.
7. Dat oock aen alle herbergiers ende andere verboden sal sijn het bier anders te vercoopen als volgens maete ende prijs gestelt deur de justitie, wie oock aen alle persoonen deser jurisdictie te houden vaeten, maeten ende gewichten om te coopen ende te vercoopen die niet en sijn behoorlijck gesegelt, op poene ende amende van drije goudtguldens.
8. Dat indijen er eenige boomen, haegen ofte struijcken waeren dewelcke de passage in de wegen te voet, te peerdt ofte met waegen beletteden, de aenliggende besitters deselve sullen moeten affcappen, corten ende uijttrecken opdat de wegen liber meugen zijn ende sulx binnen 15 daegen nae date deses op poene van twee goudtguldens.
9. Dat niemandt onder de jurisdictie sal meugen dienen bij maniere van speelen met kolven noch deselve draegen op poene van enen goutgulden voor ieder reijse.
10. Dat niemandt onder deselve jurisdictie sal meugen draegen messen met puncten, sackpistolen, cruijshamers, gaenstecken met degens ende andere onbehoorlijcke instrumenten ofte geweer op alsulcke poene als bij de mandementen gestatueert is.
11. Dat niemandt sal meugen speelen met hoefijsers ende diergelijcke ongewoonelijcke instrumenten uijtgenomen nochtans den handtboge, nochte oock sonder permissie van den officier publijcke feesten houden op poene van eenen goudtgulden te verbeuren deur iederen contraventeur.
12. Dat niemandt in sijn huijs caerte-speelders sal meugen ophouden, sijnde oock verboden op son- ende heijlige daegen te dansen ende op gesijde daegen geduerende den godtsdienst te eeten ofte te drincken te geven, ten zije aen passanten ende vremdelingen, oock sulx oijt wat tijde het zije nae de 8 uijren s'avonts in den winter ende in den somer nae negen uijren te doen sonder express verlof van den officier op poene van twee gout guldens te verbeuren deur ieder overtreder.
13. Dat alle die geene bij daegen ofte bij nachten deur die wegen ende dorpstraeten ofte andere plaetsen der jurisdictie van Ordingen onbehoorlijck gaen sullen met bloote degens, fusicken, pistolen ofte ander geweer ende daermede schieten ofte met steenen werpen ofte sweeren deur den heijligen naam Godts, der heijlige Maeghet ofte der heijligen, vallen sullen in de voorsc. poene ofte volgens de enormiteijt van het delict in eene rigoureusere straffe.
14. Dat niemandt der ondersaeten sijne koeijen ende beesten naer sijne weijden sal meugen drijven over die voetpaeden, deur besaeijde landen op poene van drije goudtguldens nochte oock
15. sijne koeijen oft beesten deur die beecke in ofte uijt de gemeijne broecken jaegen op poene van eenen goudtgulden.
16. Dat oock niemandt met schaepen ofte verckens in de broecken sal meugen hoeden op poene van drije goudtguldens, veel weeniger
17. met hengsten ofte dueren op poene van drije goudtguldens.
18. Dat oock niemandt met sijne verckens, schaepen ofte andere beesten tuschen de mandelen der graenen sal meugen hoeden op peone van eenen goudtgulden, nochte
19. het waeter uijt de beecke op sijnen grondt doen loopen sonder permissie van den officier op poene ende amende van vijff goudtguldens.
20. Dat niemandt sijne verckens, peerden ofte koeijen op die straeten ofte velden sal meugen jaegen, maer gehouden sijn deselve te laeten herden deur eenen herder op poene van pandtboete.
21. Dat niemandt sijne beesten sal meugen laeten uijtloopen des nachts in het velt, in den oogst dobbel ende 's nachts op poene van eenen goudtgulden.
22. Dat ieder een die haegen, grachten ende hoelen der hoven ende weijden behoorlijck sal moeten maecken opdat niemandt daer deur schaede ofte interesse come te lijden ende sulx op de ordinarisse amende boven dat den naelaetigen gehouden sal sijn alle schaede te repareren ende de parthije te indemniseren, sullende oock die beecken, hoelen ende vloeten moeten geruijmt worden op poene als voor.
23. Dat niemandt sal meugen oosten als die geene die herkent worden voor arme levende van de goederen voor de arme gelaeten met permissie van den officier sullende die selfs niet meugen oosten voor ende naer den sonnen opganck ende nederganck noch van 12 tot 2 uijren 's middags op poene van eenen pattacon.
24. Dat niemandt sal meugen ruipen in die graenen sonder permissie van den eijgenaer op poene van enen goudtgulden.
25. Dat alle ondersaeten geobligeert sullen sijn te doen alle jaer op het jaergeding de Quasi-Modo een exact rapport van alle de landen, dewelcke sij in hueringe oft andersints hebben aengenomen, op poene van eenen goutgulden.
26. Dat alle dorpmeesters, kerckmeesters ende armemeesters geobligeert sullen sijn te doen praecijse reeckeninge van hunne administratie binnen den termijn bij de mandaten gestauteert op poene bij deselve gecommineert.

Ende bevindende dat het selve soo wel is streckende tot besten van onse Gemeijnte van Ordingen als noodig tot maintien van eene goede politie aldaer, soo is't dat wij het niet alleenlijck in allen sijnen inhoude genaedigst lauderen, approberen ende ratificeren, maer beveelen oock aen onsen officier aldaer dat Hij wel sal hebben te sorgen ende achtinge te geven, dat alles ponctuelijck geobserveert ende achtervolgt worde, die nae verdiensten ende sonder eenige de minste conniventie straffende, dewelcke sigh verstouten mochten daer tegens te doen ofte te handlen, want dit onsen ernstelijcken willen ende meijninge is.
In oirconde hebben wij desen eijgenhandig onderteeckent ende met onsen vorstelijcken segel doen bekrachtigen.
Gegeven in onse residentie stadt Bruchsal desen …… novembris 1724.

Bron: Rijksarchief Hasselt, Archief van de landkommanderij Aldenbiezen. Inv. nr.3427.

Met toestemming van de bewerker voor het internet geschikt gemaakt door Herman de Wit, 2002

 Deze pagina is een onderdeel van de-wit.net