Bron: François Valentyn, Oud en Nieuw Oost-Indiën, 2002, deel 3, pag. 133-135,
isbn 90 5194 228 1, facsimile van het originele boek uit 1724

Instructie voor de Krankbezoekers zoo hier aan 't Kasteel, als op de Buiten-Comptoiren, geplaatst.

1.

Zullen de Krankbezoekers gehouden zyn, by haare respective Subalterne Hoofden tragten te bezorgen, dat alle dagen des morgens en 's avonds ter bequamer tyd en plaatze, de gewoonlyke Gebeden met alle zeedigheid en vereiste stigtinge, werden gedaan, waar toe gebruiken zullen de Morgen- en Avond-Gebeden agter onze Catechismus, of ook zoodanige, die haar na vereisch van tyden, door de Eerwaarde Kerkenraad zullen worden ter hand gesteld.

2.

Zullen de Krankbezoekers alle Zondagen eenige Kapittels uit het Nieuwe of Oude Testament, of Predikatien, gemaakt door Gereformeerde Leeraars, den Volke voorlezen, en ook voor de Predikatien, het Gebed voor de Predikatie in de week, en daar na het Na-Gebed in de week, gebruiken, en ten minsten twee veerzen uit de Psalmen Davids voor-, insgelyks ook twee, daar uit na- zingen, besluitende den Godsdienst met Paulus bekende zegen. 2 Cor. XIII.13.

3.

Zullen de Krankbezoekers uit het Woord Gods in 't particulier den Volken die vermanige van nooden hebben, aanspreeken, en vermanen, en voornamentlyk zulken, die op het krankbed leggen, opwekken, troosten, overtuigen na gelegentheid van hare krankheid, en na dat haren staat zal vereischen.

4.

De krankbezoekers zullen veelmaalen de Schoolen op de Plaatze, daar op bescheiden zyn, visiteren, en naauwkeurig agt geven, of door den Schoolmeester alle vereischte neerstigheid werd aangewend, dat de Jeugd in hare dagelykze lessen langs hoe meer mag vorderen, en toenemen.

5.

De tyd, tot de visiten van Kerk en Schoolen bestemd, zullen de Krankbezoekers tydig hare Subalterne Hoofden, om een Vaartuig met behoorlyke scheppers verzien, beleeft verzoeken, en, 't zelve hebbende bekomen, de visitens op de Christen Dorpen onder het ressort van haar respective Subalterne Opperhoofd bescheiden, naarstig afleggen, en dat alle drie maanden precies, zonder den Schoolmeester in 't minste van haare komste te præadverteren.

6.

Zoo haast op de Dorpen zyn aangekomen, zullen zig aanstonds na de School de Zon nog niet ondergegaan zynde, begeven, en aldaar seer scherp en naauwkeurig agt nemen, zoo op des Schoolmeesters comportement, als mede de gerequireerde vlyt in 't waarnemen van zyn Schoole, zullende als dan zy Krankbezoekers de Schoolieren zelfs examineeren van den meeste tot de minste, der zelver schryven naauwkeurig beoogen, de Rollen der Leerlingen nazien, of ze met het getal der presenten zyn over een komende.

7.

Zullen te bezorgen hebben, dat de Schoolmeester een nette Rolle der Ledematen, zoo der afgestorven, als die nog in 't leven zyn, mitsgaders die jongst op haar belydenisse tot Ledematen zyn aangenomen, onder haar houden, en voorzigtig bewaren, om daar mede de Eerwaarde Predikanten tyd en stond zulks vereischende, te gerieven, en te konnen dienen.

8.

Wanneer de visite zullen hebben afgelegt, zullen gehouden zyn, zoo spoedig als het doenlyk is, een accuraat en net afschrift haarer bevinding en verrigting, item, hoe veel jonge kinderen op yder Christen Dorp te Doopen zyn, aan de Eerwaarde Kerkenraad ter dezer Stede hebben over te zenden.

9.

De Ouders der kinderen in de Christen Dorpen zullen door de Krankbezoekers op het vriendelykst werden verzogt, en aangesprooken, te weten, die hare kinderen, dagelyks niet ter School en zenden, datze haren yver ontrent voorschreven kinderen, als tot de zelver beste zynde, gelieven te bewyzen, om alzo in de gronden van onzen Christelyken Godsdienst des te beter onderwezen te werden.

10.

De Krankbezoekers zullen niet vermogen eenige Schoolieren van de Schoolgang te ontslaan, of speeldagen te geven, zonder voorgedaane kennisse aan de Eerwaarde Predikanten.

11.

Is het de Krankbezoekers ook aanbevoolen, dat de Avond-Gebeden, volgens het gewoon gebruik, des Zaturdags en Zondags 's Avonds met alle stigtinge werden waargenomen, en de voornoemde Bedestonden met hare tegenwoordigheid zelfs by te woonen.

12.

Indien eenige verschillen onder de Ledematen in de Christen Dorpen zyn ontstaan, en de Krankbezoekers de zelve zynde ter ooren gekomen, zullen zy met alle bescheidentheid en vriendelykheid in der minne voornoemde verschillen tragten by te leggen, maar, zulks ten gewensten effecte niet vermogens zynde te verrigten, het in haar rapport aan de Eerwaarde Kerkenraad bekent maken.

13.

Des Zondags na de middag zullen de Maleits-kundige Krankbezoekers in de plaats haarer residentie zelfs een Maleitse Predikatie, en wat verder daar toe behoord, den Volke voor lezen, om alzoo onze Christelyke Godsdienst te grooter luister en stigting toe te brengen.

14.

De Krankbezoekers zullen de Jongmans en Dogters van de Schoolgang ontslagen zynde, eenmaal ter week, namelyk des Woonsdags namiddags, haare voorgaande lesse in de Schoolen doen repeteeren, in de Zang-kunde haar verder onderwyzen, en dan bezorgen, dat een yder een Zang- of Psalmboek voor zig zelven uitschryve, om alzoo de Gemeente in 't zingen te zamen behulpzaam te zyn, en werd zulks verstaan, te weten, des Woonsdags namiddags by de Krankbezoekers te komen, zoo lang voornoemde Jongmans en Dogters ongetrouwt zyn.

15.

Geen Krankbezoekers vermogen eenige boetens, wegens verzuim van Godsdienst, in te vorderen.

Aldus gedaan en geresolveerd in onze Kerkelyke Vergadering den 17. Feb. in 't Jaar onzes Heere 1688

© 2003 Herman de Wit, Maarssen
Deze pagina is een onderdeel van de-wit.net