- Inleiding en transcriptie van Filip Benoit - 

De doorgaande waarheid was een feodaal recht toegekend door de leenheer en vermeld in het denombrement. Het was een periodiek collectief onderzoek naar niet-bestrafte feiten binnen de heerlijkheid. De aanwezigheid was verplicht. Het verslag is een lijst van vonnissen met vermelding van de overtreders, het strafbaar feit, de boete en eventueel de getuigen.

Enkele voorbeelden:

• ' Martin de boom hoochbailliu vanden lande ende heerl(ickhede) van Inghelm(unstere) es te vulle bedreghen op helich dach te drincken inde hoochmesse'

• ' Willem vander haeghe in Maerkeghem es te vullen bedreghen van onredelick der lieden goedt te onthaelen ende van onredel(icke) eeden te sweeren ende oversulcx beter vuyter ghebuerte dan daer inne'

• 'Joos vanden bussche In Wielsbeke es te vullen bedreghen van dat hij bij costume sondaghs ende shelichs daeghs gheduerende der tijdt vanden goddel(icke) dienst met sijnder busse der lieden voghelen te schieten'

Het origineel bevindt zich in het Rijksarchief in Kortrijk, Fonds de Plotho, nr. 10808.

INSTRUCTIES VOOR DE DOORGAANDE WAARHEID,
voorafgaand aan de doorgaande waarheid op
28 en 29 november 1577 te Sint-Eloois-Vijve

• Alvoorens ofmen niemant en weedt die Godt ende zijne weerde moeder ofte eenighe van zijne gelighen zoude mueghen veracht ofte gheblasxheneert hebben

• Item ofmen yemant en weedt subject ende belaent wezende van eenighe tooverie ofte zwarte vousten

• Item van te wercken ofte doen ende laeten werken op zondaghen ofte verboden helighe daeghen ende de dienst Godts niet en hautdene

• Item ofmen niemant en weet die ghewuene zyn eenighe groote ende exerrable eeden ende blammatien te spreken van Godt ofte zyne geleghe moeder santen ende santinnen

• Item ofmen zij niemant en weten die om goet of om ghelt ofte ooc om goet enighe andere zaeke zouden mueghen eenen vassthen eedt ghedaen hebben in eenighe manieren

• Iterm offer niemant beroerlick en es in eenighe goede ghebuerten die beter daeruit dan daerinne waeren

• Item offer niemandt onbehoorlick herberghe en houdt stellen by daeghe ofte nachte jonghe ghezellen met jonghe meyssins ofte mannen met vrauwen die ander mans ofte vrauwen  ghetrauwt hebben

• Item of zij eenighe Taverniers  Vettewarvers ofte ander cooplieden van drooghe ofte natte waeren weten cleene ghewichten quad ende cleene maten ghevende tzy van wijn bieren graen ofte andersinds

• ???? (deel onleesbaar -----)  goet bestheedt doen -----lick  --- voor zyn recht tXVIe deel van dat ter muelene brinct

• Item of zij niemant en weten die sheeren lieden plantsoenen tzy eecken olmen abeelen populieren elsen ofte andere zouden in stucken ghehauwen ofte ghestoolen hebben huerlieder beesten in eenighe vruchten  meerschen ettynghen ofte weeden hebben en laeten ghaen

• Item of zij niemant en weten die de goede lieden zouden mueghen huerlieder hout ghestoolen hebben tzy groene ofte droghe brekende der lieden tuinen ofte bevrijtsels ofte canten tzy om staecken banderoen wissen berders ofte ooc sleden (?) zoude mueghen ghestoolen hebben

• Item of zij niemant en weten die de Lieden vruchten ghestolen hebben ofte bederfven in alle saysoenen van jaere

• Item ooc die de goede lieden te naer drijven ofte schadelic zyn inde vruchten ende canten metsgaders int gars met huerlieder coyen schapen ende andersinds ende of zy eenich gers zouden mueghen afghesneden ende met zaeck ofte andersinds ontvreempt hebben

• Item of zij niemant en weten die ghewone zyn eenighe ongherechtighe weghen te makene ende die versteken ofte opdelven ofte eenichsins zouden mueghen gherechtighe weghen verdonckert hebben

• Item of yemant op deze heerlickheyt zoude mueghen onbehoorlick vooghelen visschen ende jaeghen daertoe gheen last hebbende ofte ooc eenich ander wilt te schieten

• Item of zij niemant en weten die de lieden  ???? ghep??? ghe???  Ghedolfven ofte Ghe????? hebben ofte oock eenighe paelen verdreghen ofte verstelt

• Item of yemant zoude mueghen bij sheeren straeten onbehoorlicken ghedolven ofte gheplant hebben

• Item of zij niemant en weten die bij nachte inde lieden husen ofte hoven commen stelen tzij vleesch botere broet tinnewerck coorne ende andersins ofte vande hove ghedreghen hounders hinnen cappoenen ofte dierghelicke saeken

• Item of zij niemant en weten die de goede lieden ghelt ten handt doen ende leenen op onbehoorlicken croos ofte intrest execerd- den penninck XVIe ofte contrarien de placaten der coninck majesteit

• Item of zij niemant en weten die de heeren zoude mueghen eeneghen dootcoop wandelcoop ofte marcgelt onthouden ende verzweghen hebben in eeneghe manieren tzij bij belenynghen van erfgrond als andersins

• Item of zij niemant en weten die zouden mueghen verbuert hebben met vechten queste ofte gheschil maeken de boeten van LX PP in eenegher manieren dat zij ofte wezen mach

© 2000 Filip Benoit / Herman de Wit
Deze pagina is een onderdeel van de-wit.net